(Cultura) Hispana, czyli również latynoska – wywiad z Camilo Aponte
23 kwietnia 2022, w Dzień Języka Hiszpańskiego i Międzynarodowy Dzień Książki, miał miejsce wyjątkowy powrót. Znana gazeta do nauki hiszpańskiego zwana dawniej La Revista Española wraca po latach nieobecności na rynku jako Cultura Hispana. Tak się składa, że mam w niej swój mały udział.
Jak to się stało, że w ogóle współpracuję z tą redakcją? Zaczęłam kupować La Revista Española od pierwszego numeru. W międzyczasie miała miejsce moja wymarzona podróż do Kolumbii. To właśnie siedząc w Barranquilli, na Karaibach, połączyłam fakty – kocham Kolumbię, jestem w tym kraju, poznaję jego hiszpański, a redaktorem głównym gazety jest Kolumbijczyk Camilo (skąd to wiedziałam, nie pamiętam). Ośmieliłam się i napisałam do niego mówiąc o mojej pasji i proponując napisanie artykułu. I zgodził się! Pamiętam, jaką dumę poczułam widząc swój pierwszy opublikowany tekst! Przez dobrych kilka lat mogłam uczestniczyć w tym projekcie, który, niestety, w pewnym momencie zniknął z rynku. Dlaczego? Z jakiego powodu wraca pod inną nazwą? Co się w nim zmieniło? O tym wszystkim rozmawiam właśnie z Camilo Aponte, redaktorem naczelnym magazynu.
Ogarniando: Camilo, muchas gracias por aceptar mi propuesta de entrevista. Pienso que gracias a ella los (futuros) lectores de Cultura Hispana verán quién va detrás de este proyecto único. Yo te conocí hace ya 10 años, si mal no estoy. ¿Te acuerdas todavía cómo es que empezamos a colaborar? Yo sí, perfectamente. Es una pena no poder encontrar el primer correo que te mandé estando en Colombia, pero viendo el segundo me doy cuenta que estaba bastante determinada en transmitir mi pasión por tu país. ¿Cómo lo recuerdas tú?
Camilo Aponte: Hola, Magda. Yo te encontré en FB en algún grupo cuando buscabas apoyo para ganar una beca para ir a Colombia, pero la verdad no recuerdo la primera vez que hablamos. No recuerdo cuál fue tu primer artículo, pero recuerdo que siempre has sido muy cuidadosa en tu trabajo y eso me llamó la atención. Obviamente también la pasión que tenías por Colombia.
O: ¡Gracias por estas palabras! El entusiasmo por el español y todo lo latinoamericano sigue en los dos. Antes eras jefe de redacción de La Revista Española, ahora de Cultura Hispana. ¿Podrías decirnos qué diferencias hay entre los dos títulos y a qué se debió la pausa de tantos años en publicarlos?
CA: La razón por la cual la revista se paró fue totalmente de índole personal, necesitaba hacer esa pausa para poner algunas cosas en orden en mi vida. Hacer una revista conlleva mucho tiempo y esfuerzo, en aquel momento tenía varias responsabilidades y simplemente tuve que parar. Aunque pasaron 7 años desde el cierre, siempre la tuve en mente. La principal diferencia se encuentra en el diseño de la misma. Por un lado, hemos quitado los diccionarios del lado de página y los hemos puesto en formato digital en PDF y en la plataforma Quizlet. Esto nos da más espacio para ilustrar con fotografías los artículos, ampliar el tamaño de la letra y el de interlineado, para que se facilite la lectura de quien está aprendiendo y, por supuesto, tenemos dos artículos más por número que en la anterior. También aumentamos el número de páginas, de 34 que tenía La Revista Española a 48 que tiene Cultura Hispana. En cuanto a la línea editorial seguirá siendo la misma, es decir, escribir artículos sobre temas conocidos, junto con temas que poco, casi no o no se conocen fuera de los países o las regiones donde se presentan. Igualmente, conservaremos el mismo balance entre las temáticas ibéricas y las hispanoamericanas.
O: ¿Se podrá aprender español latinoamericano en Cultura Hispana? Muchas personas buscan referencias sobre el tema.
CA: La gran diferencia entre ¿Español? ¡Sí, gracias! y nuestra revista, y La Revista Española, es precisamente esa: nuestra cercanía y amplio conocimiento del mundo hispano, especialmente del hispanoamericano. Aún así, tratamos de mantener un equilibrio en el manejo entre lo ibérico y lo hispanoamericano. En cuanto al uso del español, si son artículos escritos sobre Latinoamérica es de esperarse que una parte del vocabulario sea de uso más hispano, que uno que se escribe sobre España.
O: También la distribución es diferente, ¿verdad? Hoy en día comprar lo que sea por internet parece de lo más normal, no como hace 7 años. Aunque eso significa también enorme competencia en el mercado de materiales de aprendizaje. En tu opinión, ¿qué es lo que distingue a Cultura Hispana entre todos ellos?
CA: Tienes razón, la gente hoy en día está acostumbrada a comprar los productos directamente de la tienda de marca, el mayorista o incluso del productor. Cada vez más se van eliminando los eslabones intermedios de la cadena de distribución. Pero además de eso, la revista Cultura Hispana cuenta con una base de lectores y suscriptores que antes tenía La Revista Española, por tanto, aunque retomar el contacto con cada uno de ellos es un trabajo que lleva varios meses, vale la pena realizarlo y llevar a acabo las ventas de forma directa. Empik y las librerías especializadas no están en todas las ciudades y pequeños pueblos de Polonia. Los costos del papel e insumos de impresión han subido más de un 50% en el último año y por causa de los conflictos geopolíticos que tenemos y el elevado precio del petróleo van en aumento. Empik y cualquier distribuidor quiere entre un 30% y un 50% de la venta, por tanto distribuir de esta forma antigua en las condiciones actuales no es sostenible. En los próximos meses vamos a activar puntos de recogida física y donde las personas interesadas pueden ir a ver un ejemplar para ver si es para ellos o no. Estos puntos estarán situados en algunas escuelas de español y en las librerías españolas de Breslavia y Varsovia. Estamos trabajando en una versión de la revista compatible con Kindle. El libro „Lee en español” ya casi lo tenemos listo para publicarlo en Amazon y la revista le seguirá. Es lo que se ve venir en los próximos meses.
O: Me alegra que busques formas alternativas de llegar a estudiantes y profesores de español y facilites el acceso a este material de aprendizaje. Y, para terminar, una última pregunta. ¿Cómo describirías al grupo de personas que redacta para la revista? ¿Cuál fue tu criterio para escoger a cada uno de los redactores? ¿Serán los mismos en cada número?
CA: Los redactores no son los mismos, solo tú y Yunuen García Martínez están entre las personas que redactan la revista y ya lo hacían antes en La Revista Española. La intención es colaborar con personas que se interesen por el español (especialmente filólogos y profes) y que están hasta ahora empezando con sus empresas o cuentas en redes sociales. Volver al mercado o entrar por primera no es fácil para nadie, así que juntos podemos hacerlo de una forma más efectiva. No van a ser los mismos siempre, aunque pueden repetirse o alguno puede ser estable, cómo tú, por ejemplo, pero trataremos de incluir nuevos redactores cada vez que sea posible. En el equipo también contamos con tres periodistas colombianos, compañeros míos de la universidad, ellos colaborarán esporádicamente.
O: Camilo, ¡muchísimas gracias por tu tiempo y pasión con la que creas para todos nosotros esta revista tan excepcional! ¡Quedamos en espera de lo que se viene!
Ogarniando: Camilo, bardzo Ci dziękuję za przyjęcie zaproszenia do wywiadu. Myślę, że dzięki niemu (przyszli) czytelnicy magazynu Cultura Hispana zobaczą kto stoi za tym unikalnym projektem. Poznałam Cię już ponad 10 lat temu, jeśli się nie mylę. Pamiętasz jeszcze jak to było, że zaczęliśmy współpracować? Ja doskonale to pamiętam. Żałuję, że nie mogę znaleźć pierwszego maila, którego do Ciebie wysłałam, ale patrząc z kolei na drugi, widać, że byłam dość zdeterminowana, by dzielić się pasją do Twojego kraju. Jak Ty to wspominasz?
Camilo Aponte: Cześć, Magda. Ja Cię znalazłem na Facebooku, na którejś z grup, gdy szukałaś pomocy w zdobyciu stypendium, żeby wyjechać do Kolumbii, ale prawdę mówiąc nie pamiętam kiedy po raz pierwszy się ze sobą skontaktowaliśmy. Nie pamiętam też jaki był Twój pierwszy artykuł, ale zawsze starannie wykonywałaś swoją pracę i to zwróciło moją uwagę. I oczywiście to zamiłowanie do Kolumbii.
O: Dziękuję za te słowa! Entuzjazm do hiszpańskiego i tego, co latynoamerykańskie nadal jest w nas obu. Dawniej byłeś redaktorem naczelnym magazynu La Revista Española, a teraz – Cultura Hispana. Mógłbyś nam powiedzieć jakie są różnice między obydwoma tytułami i z jakiego powodu pojawiła się ta kilkuletnia przerwa w publikowaniu?
CA: Powody, przez które La Revista przestała wychodzić były czysto osobiste, potrzebowałem przerwy, żeby uporządkować pewne sprawy w życiu. Prowadzenie magazynu wiąże się z ogromem wysiłku i poświęconego czasu, a ja w tamtym czasie miałem wiele zobowiązań i po prostu musiałem przystopować. Chociaż minęło 7 lat od zamknięcia LRE, cały czas miałem ją gdzieś z tyłu głowy. Główną różnicą między wydaniami jest projekt jako taki. Z jednej strony, usunęliśmy słowniczki z boku strony i umieściliśmy je online w formacie PDF oraz na platformie Quizlet. Daje nam to więcej miejsca, by ozdobić teksty ilustracjami, zwiększyć czcionkę i interlinię, co ułatwia lekturę, oraz dzięki czemu mamy dwa artykuły więcej w każdym numerze. Zwiększyła się też liczba stron, z 34 w La Revista Española na 48 w Cultura Hispana. Od strony redakcyjnej wszystko pozostaje takie same, chcemy pisać na popularne tematy, ale też takie, o których poza danymi krajami wie się mało albo (prawie) wcale. Zachowaliśmy też równowagę pomiędzy tematami dotyczącymi Półwyspu Iberyjskiego i Ameryki Łacińskiej.
O: Hiszpańskiego latynoamerykańskiego też będzie się można nauczyć? Wiele osób szuka informacji na ten temat.
CA: Wielką różnicą między ¿Español? ¡Sí, gracias! i naszym magazynem, a także La Revista Española, jest właśnie to: nasza bliskość i szeroka znajomość świata hiszpańskojęzycznego, szczególnie latynoamerykańskiego. Jednak mimo wszystko staramy się zachowywać równowagę w tematyce między treściami iberyjskimi i latynoamerykańskimi. Co do samego hiszpańskiego, jeśli mowa o tekstach na temat Ameryki Łacińskiej, oczywistym jest, że część słownictwa będzie właściwego dla tego kontynentu, w porównaniu do artykułów na temat Hiszpanii.
O: Dystrybucja również się zmieniła, prawda? Kupowanie każdej jednej rzeczy przez internet jest teraz chlebem powszednim, nie jak 7 lat temu. Chociaż to z kolei oznacza też ogromną konkurencję na rynku materiałów do nauki. Co, Twoim zdaniem, wyróżnia magazyn Cultura Hispana spośród nich wszystkich?
CA: Masz rację, obecnie ludzie przyzwyczajeni są do kupowania wprost ze sklepu danej marki, z hurtowni czy od producenta. W łańcuchu dystrybucji jest coraz mniej ogniw pośredniczących. Jednak poza tym, Cultura Hispana ma bazę czytelników i subskrybentów dawnej La Revista Española, dlatego, choć wznowienie kontaktu z każdym z nich to kwestia miesięcy, warto to zrobić i dokonać bezpośredniej sprzedaży. Nie w każdej miejscowości czy wsi jest Empik albo wyspecjalizowane księgarnie. Koszty papieru i materiałów drukarskich wzrosły o ponad 50% w ostatnim roku z powodu konfliktów geopolitycznych, które mamy, a wysoka cena za benzynę nadal rośnie. Empik i każdy inny dystrybutor żąda od 30 do 50% zysku, co sprawia, że w obecnych warunkach dystrybucja na starych zasadach nie wchodzi w grę. W najbliższych miesiącach uruchomimy punkty odbioru osobistego, gdzie zainteresowane osoby będą mogły zobaczyć egzemplarz magazynu i ocenić, czy to coś dla nich czy niekoniecznie. Te punkty będą umiejscowione w niektórych szkołach hiszpańskiego i hiszpańskich księgarniach we Wrocławiu i w Warszawie. Pracujemy też nad wersją magazynu na Kindle. Książkę „Lee en español” mamy już prawie gotową do sprzedaży na Amazonie, a po niej będzie Cultura Hispana. Takie są perspektywy na kolejne miesiące.
O: Cieszę się, że szukasz alternatywnych form dotarcia do uczniów i nauczycieli, oraz że ułatwiasz dostęp do tego materiału do nauki. Na zakończenie jeszcze jedno pytanie. Jak opisałbyś zespół, który pisze do magazynu? Co było Twoim kryterium, by wybrać każdą z tych osób? To będą te same osoby w każdym numerze?
CA: Redaktorzy magazynu nie są zawsze ci sami, tylko ty i Yunuen García Martínez jesteście między osobami piszącymi i teraz i za czasów La Revista Española. Cel jest taki, by współpracować z osobami zainteresowanymi hiszpańskim (szczególnie z filologami i nauczycielami), i które na ten moment są na początku swojej drogi z własną firmą czy kontem w mediach społecznościowych. Powrót na rynek czy wejście na niego po raz pierwszy nie jest dla nikogo łatwe, dlatego razem możemy zrobić to w bardziej efektywny sposób. Nie będą to zawsze te same osoby, choć mogą się powtarzać albo współpracować na stałe, jak na przykład ty, ale będziemy się starać angażować coraz to nowych twórców zawsze, gdy będzie to możliwe. W zespole jest też trzech kolumbijskich dziennikarzy, moich kolegów ze studiów, którzy sporadycznie będą nas wspomagać.
O: Camilo, bardzo dziękuję za Twój czas i pasję, z jaką tworzysz dla nas wszystkich ten wyjątkowy magazyn! Czekamy na więcej!
***
Magazyn do nauki języka hiszpańskiego Cultura Hispana możesz kupić na jego stronie www.
